Mô tả
3C cung cấp dược liệu gấc dưới dạng chiết xuất, bột và sấy khô
Còn gọi là mộc tất tử, thổ mộc miết, mộc biệt tử, mắc cao (Viêntian), Mákhâu (Thái), Mắc khấu (Thổ).
Tên khoa học Momordica cochinchìnensis (Lour) Spreng (Muricia cochichinensis Lour., Muricia mixta Roxb).
Thuộc họ Bí Cucurbitaceae.
Cây gấc cho ta nhũng vị thuốc sau đây:
- Hạt gấc; Mộc miết từ (Semen Momordicae) là hạt lấy ở quả gấc chín và phơi hay sấy khô
- Dầu gấc (Oleum Momordicae) là dầu ép tự màng đỏ bọc xung quanh hạt gấc
- Rễ gấc (Radix Momordicae) là rẻ cây gấc phơi hay sấy khô.
1. Giới thiệu chung
Gấc là một loại dây leo, mỗi năm khô héo một lần nhưng năm sau vào mùa xuân, từ gớc lại mọc ra nhiểu thân mới. Mỗi gốc có nhiều dây, mỗi dây có nhiều đốt, mỗi đốt có lá. Lá sâu tới 1/3 hay 1/2 phiến. Đường kính phiến lá 12-20cm, phía đáy lá hình tim, mặt trên lá màu xanh lục xẫm, sờ ram ráp. Hoa nờ vào các tháng 4-5, đực cái riêng biệt. Cánh hoa màu vàng nhạt. Tháng 6 có quà non, hình bầu dục dài 15-20cm, đít nhọn, ngoài có nhiều gai mềm đỏ đẹp. Trong quả có nhiều hạt xếp thành hàng dọc, quanh hạt có màng màu đò máu; khi bóc màng đỏ thấy có một lớp vỏ cứng đen, quanh mép có răng cưa tù và rộng hạt dài chừng 25-35cm, rộng 19-31mm, dày 5- lOmm, trông gần giống con ba ba nhỏ bằng gỗ, do đó có tên mộc miết tử (mộc là gỗ, miết là con ba ba). Trong hạt có nhân, chứa nhiều dầu.
Gấc mọc hoang và được trổng khắp nơi ờ Viêt Nam, nhiều nhất ở miền Bắc. Còn thấy mọc ở Philippin, miền nam Trung quốc, Lào, Campuchia. Trổng bằng hạt hay dâm cành vào các tháng 2-3, trồng một năm thu hoạch nhiều năm, mùa thu hoạch quả từ các tháng 8-9 đến hết tháng 1-2 năm sau. Sau đó cây lụi đi, sang xuân lại nẩy chồi, mọc cây mới.
Người ta thường nói hạt gấc phải đồ chín thì cây gấc mới có quà. Sự thực dù trồng bằng hạt đã đồ chín hay chưa đồ chín vẫn cho quả. Ngay năm đẩu đã có quả, nhưng còn ít, càng những năm sau càng nhiều quả.
Quà hái về, mổ lấy hạt với cả màng màu đỏ, nếu đổ nấu xôi thì dùng tươi sát với gạo. Nếu để chế thuốc thì cần phải sấy hay phơi khô cả hạt và màng cho đến khi cầm hạt không thấy dính tay nữa thì dùng dao nhọn bóc lấy màng đỏ, phơi hay sấy khô ở nhiệt độ thấp (60-70°). Với màng này người ta dùng chế dầu gấc. Còn lại hạt với lớp vỏ đen cứng đem phơi khô để đành dùng làm thuốc hay ép dầu.
2. Thành phần hóa học
Trong nhân hạt gấc (mộc miết tử) có 6% nước, 2,9% chất vô cơ, 55,3% chất béo, 16,6% chất protit, 2,9% đường toàn bộ, 1,8% tanin, 2,8% xenluloza và 11,7% chất không xác định đựợc
3. Công dụng của gấc
Nhân hạt gấc: Hạt gấc chỉ mới thấy dùng trong nhân dần chưa có cơ sở nghiên cứu khoa học. Theo các sách cổ hạt gấc vị đắng, hơi ngọt, tính ôn, hơi độc, vào 2 kinh can và đại tràng. Có tác dụng chữa mụn nhọt, tiêu thũng, dùng Uong những trường hợp ngã, bị thương, sang độc, phụ nữ sưng vú, hấu môn sung thũng.
Uống trong và dùng ngoài. Chủ yếu dùng bôi ngoài.
Uống trong ngày 1 nhân nướng chín. Dùng ngoài không kể liều lượng.
Dầu gấc được sử dụng từ năm 1942. Dùng trong nhũng trường hợp cần đến vitamin A hay caroten
Rễ gấc: Một số người dùng nhầm với tên phòng kỳ hay nam phòng kỷ (thực tế phòng kỷ là một vị thuốc khác hẳn, xem vị này). Sao vàng tán nhỏ dùng chữa tê thấp, sưng chân.
Để biết thêm thông tin về nhà máy, vùng dược liệu, các dược liệu, chiết xuất khác quý khách hàng có thể liên hệ tới số hotline 0909 902 115 hoặc truy cập website https://ccc.vn để được tư vấn và hỗ trợ hoàn toàn miễn phí
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.